ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΚΟΣ
“ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ – ΜΕΡΟΣ 2ο, ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ”

Αγαπητοί φίλοι, στο σημερινό, 2ο μέρος της σειράς άρθρων «οικονομικής ανάλυσης», θα γνωρίσουμε τους αριθμοδείκτες, με τους οποίους εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα από τη μελέτη των λογιστικών καταστάσεων.

Οι αριθμοδείκτες, αποτελούν απλώς κλάσματα, στα οποία το ρόλο του αριθμητή και του παρανομαστή παίζουν τα διάφορα στοιχεία του ισολογισμού και των καταστάσεων αποτελεσμάτων που παρουσιάσαμε στα δύο προηγούμενα μας άρθρα. Όπως φαντάζεστε, οι δυνατοί συνδυασμοί είναι πολλοί, εμείς θα αναφερθούμε σε μερικούς μόνο από τους γνωστότερους…

Οι πέντε κύριες κατηγορίες αριθμοδεικτών είναι οι εξής:
1. Ρευστότητας (οι οποίοι δείχνουν την ικανότητα κάλυψης των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της επιχείρησης)
2. Δραστηριότητας (που αναλύουν τα θέματα εύρυθμης λειτουργίας της επιχείρησης)
3. Αποδοτικότητας (που φανερώνουν το πόσο «καλά» τα πήγε η επιχείρηση στον τομέα της κερδοφορίας)
4. Χρηματοδότησης/Κεφαλαιακής Διάρθρωσης/Μόχλευσης (οι οποίοι και δείχνουν τη δυνατότητα ή όχι επιπλέον δανειοδότησης από τρίτους)
5. Επενδύτη (οι οποίοι και αφορούν τους μετόχους και τους δυνητικούς επενδυτές της επιχείρησης)

Ας τους γνωρίσουμε με τη σειρά:

Α. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ

1. ΣΧΕΤΙΚΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ = (κυκλοφορούν ενεργητικό + διαθέσιμο ενεργητικό) / βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Φανταστείτε το αποτέλεσμα να είναι ίσο με 0,5 Τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο; Ότι τα σχετικά εύκολα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης δεν επαρκούν για να καλύψουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της, παρά μόνο στο μισό. Φανταστείτε από την άλλη μεριά ένα αποτέλεσμα ίσο με 10. Αυτό με την πρώτη ματιά φαντάζει άριστο, δυστυχώς όμως σημαίνει ότι τα κεφάλαια των μετόχων, των δανειστών ή των πελατών αντί να επενδύονται, μένουν αχρησιμοποίητα! Σε κανονικές συνθήκες ένα αποτέλεσμα ίσο με 2 θα είναι πολύ καλό (πάντα όμως εξαρτάται από τον κλάδο στον οποίο εντάσσεται η επιχείρηση)
2. ΑΜΕΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ = (κυκλοφορούν ενεργητικό + διαθέσιμο ενεργητικό – αποθέματα) / βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Ισχύουν ακριβώς τα όσα αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο, αλλά από τον αριθμητή αφαιρούμε τα αποθέματα (π.χ. γιατί δεν θέλουμε να αδειάσουμε τις βιτρίνες των καταστημάτων μας για να καλύψουμε τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις μας και οι πελάτες μας να βλέπουν τα προϊόντα μας μόνο σε μπροσούρες!). Σε κανονικές συνθήκες ένα αποτέλεσμα ίσο με 1 θα είναι πολύ καλό (πάντα εξαρτώμενο από τον κλάδο)

Β. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

1. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ (σε ημέρες) = (μέσα αποθέματα Χ 365) / κόστος πωληθέντων. Χρησιμοποιούμε τα μέσα αποθέματα, καθώς είναι πρακτικώς αδύνατο να κάνουμε κάθε μέρα απογραφές… Ένα αποτέλεσμα ίσο με 90 μέρες θα σήμαινε ότι «ξεστοκάρουμε» κάθε τρεις μήνες. Από μόνο του δεν λέει τίποτα, συγκρινόμενο όμως με το μέσο όρο του κλάδου μας και ειδικά με τον μέσο όρο των τριών «κοντινότερων» ανταγωνιστών μας, λέει πολλά…
2. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ ΠΙΣΤΩΣΗΣ (σε ημέρες) = (μέσα υπόλοιπα προμηθευτών Χ 365) / ετήσιες αγορές. Ο συγκεκριμένος δείκτης πάντοτε εξετάζεται μαζί με τον επόμενο. Το κλειδί είναι να λαμβάνουμε περισσότερη πίστωση από τους προμηθευτές μας από εκείνη που παρέχουμε στους πελάτες μας. Φανταστείτε να λαμβάνουμε 6μηνη πίστωση και να παρέχουμε ετήσια. Στην ουσία χρηματοδοτούμε για 6 μήνες τις πωλήσεις μας… (Πάντοτε φυσικά συγκρίνουμε τα δεδομένα μας με το μέσο όρο του κλάδου μας και ειδικά με τον μέσο όρο των τριών «κοντινότερων» ανταγωνιστών μας)
3. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΠΙΣΤΩΣΗΣ (σε ημέρες) = (μέσα υπόλοιπα πελατών Χ 365) / ετήσιες πωλήσεις. Ισχύουν όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη παράγραφο
4. ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (φορές) = πωλήσεις / μέσα απασχολούμενα κεφάλαια. Ο εν λόγω δείκτης, μετρά το πόσες φορές «τζιράρουμε» τα κεφάλαια της επιχείρησης. Σε τι νούμερο πρέπει να φτάνει; Συγκρίνουμε πάντα με τον γνωστό τρόπο…
5. ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (φορές ανά έτος) = πωλήσεις / μέσα ίδια κεφάλαια. Ίδιος με τον παραπάνω, αλλά αφορά μόνο την περιουσία των μετόχων
6. ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ (φορές ανά έτος) = κόστος πωληθέντων / μέσα αποθέματα. Στην ουσία πρόκειται για τον ίδιο δείκτη με τον πρώτο από τους έξι δείκτες δραστηριότητας, απλώς αντί να μετρά σε μέρες το «ξεστοκάρισμα», το κάνει σε φορές ανά έτος. Π.χ. ένας δείκτης ίσος με 3, σημαίνει ότι ανανεώνουμε το εμπόρευμα μας 3 φορές μέσα στη χρονιά

Γ. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

1. ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ = καθαρά κέρδη προ τόκων και φόρων / πωλήσεις. Ο συγκεκριμένος δείκτης μας δίνει εύκολα εικόνα της αποδοτικότητας των πωλήσεων μας, εφόσον βέβαια ο στόχος μας είναι η κερδοφορία (και όχι π.χ. η μεγιστοποίηση του όγκου των πωλήσεων, η αύξηση του μεριδίου αγοράς, κλπ). Θυμηθείτε ότι πάντοτε συγκρίνουμε τα δεδομένα μας με το μέσο όρο του κλάδου μας -και ειδικά με τον μέσο όρο των τριών «κοντινότερων» ανταγωνιστών μας- για να αξιολογήσουμε σωστά τα δικά μας νούμερα…
2. ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΙΚΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ = μεικτά κέρδη / πωλήσεις. Ίδιας λογικής με τον προηγούμενο, απλώς αφορά το μεικτό κέρδος αντί του καθαρού. Θυμάστε τι είναι το μεικτό κέρδος; Ισούται με τις πωλήσεις μείον το κόστος των πωληθέντων (και όταν θα του αφαιρέσουμε τα λειτουργικά και τα λοιπά μας κόστη, θα μας δώσει «καθαρή» εικόνα)
3. ROCE (return on capital employed) = καθαρά κέρδη προ τόκων και φόρων / μέσα απασχολούμενα κεφάλαια. Άριστος δείκτης, ο οποίος συγκρίνει απευθείας την αποδοτικότητα των κεφαλαίων που μας εμπιστεύτηκαν οι μέτοχοι και οι δανειστές, με εκείνη που θα είχαν σε μια διαφορετική επένδυση. Αν π.χ. το δικό μας ROCE ισούται με 4% φέτος, ενώ του κλάδου μας με 3%, με μια πρώτη σύγκριση θα λέγαμε ότι όλα πάνε καλά. Εάν όμως την ίδια χρονιά ένα νέο ομόλογο του Ελληνικού Δημοσίου απέδωσε 5%, τότε ίσως οι χρηματοδότες μας σκεφτούν να αποσύρουν χρήματα από την εταιρία μας, χρησιμοποιώντας τα λίγο πιο αποδοτικά…
4. ROE (return on equity)= καθαρά κέρδη προ φόρων / μέσα ίδια κεφάλαια. Ίδιος με τον παραπάνω, μόνο που τώρα αφορά την αποδοτικότητα της περιουσίας των μετόχων μας και μόνο

Δ. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ / ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ / ΜΟΧΛΕΥΣΗΣ

1. ΞΕΝΑ / ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ = συνολικές υποχρεώσεις / ίδια κεφάλαια. Απλός δείκτης, ο οποίος μας δίνει σαφή εικόνα για το ποιο μέρος της εταιρίας ανήκει στους μετόχους και ποιο στους δανειστές της. Π.χ. ένα νούμερο ίσο με 2 δείχνει μια εταιρία η οποία δανείστηκε ακριβώς το διπλάσιο από την περιουσία των μετόχων της. Να θυμάστε ότι ο υψηλός δανεισμός από μόνος του δεν λέει τίποτα, πρέπει να δούμε το πώς χρησιμοποιήθηκαν αυτά τα χρήματα και τι απέδωσαν…
2. ΙΔΙΑ / ΞΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ = ίδια κεφάλαια / συνολικές υποχρεώσεις. Ακριβώς η ίδια λογική με την προηγούμενη, αλλά αντίστροφα…
3. ΚΑΛΥΨΗ ΤΟΚΩΝ = κέρδη προ τόκων και φόρων / τόκοι. Απλός δείκτης, ο οποίος φανερώνει το αν τα κέρδη μας αρκούν ή όχι για να πληρώσουν τους τόκους των δανείων μας (και βέβαια ελπίζουμε να μας περισσέψουν και χρήματα μετά από αυτό)
4. ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ = συνολικές υποχρεώσεις / σύνολο παθητικού. Με απλό τρόπο βλέπουμε το τι ποσοστό της εταιρίας μας στην ουσία δεν ανήκει σε εμάς αλλά στους δανειστές μας μέχρι να αποπληρώσουμε τα δάνεια μας. Πχ. ένα νούμερο ίσο με 66% ή 2/3, θα σήμαινε ότι μόνο το 1/3 της εταιρίας μας στην ουσία ανήκει στους μετόχους της. Όσο πιο υψηλός ό συγκεκριμένος δείκτης, τόσο πιο δύσκολος και με δυσβάσταχτους όρους ο επιπλέον δανεισμός μιας επιχείρησης…
5. ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ = ίδια / συνολικά κεφάλαια. Ακριβώς η ίδια λογική με την προηγούμενη, αλλά αυτή τη φορά αφορά τη σχέση ιδίων κεφαλαίων με τα συνολικά κεφάλαια της επιχείρησης

Ε. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗ

1. EPS (κέρδη ανά μετοχή) = (καθαρά κέρδη μετά φόρους – μερίσματα προνομιούχα) / αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία. Αν π.χ. σε μια μετοχή του ενός ευρώ αντιστοιχούν καθαρά κέρδη των 5 λεπτών (δηλαδή 5%) αυτή είναι ελκυστικότερη από μια άλλη επένδυση (βλ. ομόλογα) η οποία στο ίδιο διάστημα απέδωσε 3%…
2. P/E (σχέση μετοχής και κερδών) = χρηματιστηριακή αξία μετοχής / EPS
3. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΞΙΑ ΜΕΤΟΧΗΣ = ίδια κεφάλαια / αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία. Π.χ. Αν τα ίδια κεφάλαια μας είναι ίσα με 1.000.000 ευρώ και οι μετοχές μας είναι συνολικά 100.000, τότε η εσωτερική αξία της κάθε μίας, θα είναι ίση με 10 ευρώ
Καλή σας επιτυχία!

Για οποιαδήποτε απορία ή ανάγκη διευκρίνησης, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον Κώστα Στάμκο στην διεύθυνση: stamkosk@in.gr