ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΚΟΣ
“TRAIN THE TRAINER– ΜΕΡΟΣ 2ο, ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ”
Αγαπητοί φίλοι, σε συνέχεια των άρθρων μας για την εκπαίδευση εκπαιδευτών, θα γνωρίσουμε τα σημεία που προσέχουν οι κορυφαίοι εκπαιδευτές και τις τεχνικές που χρησιμοποιούν κατά την παρουσίαση:
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Κατά την παρουσίαση δώστε βαρύτητα στα εξής: κάντε έναν τελικό έλεγχο της αίθουσας και του υλικού λίγο πριν έρθουν οι συμμετέχοντες, ξεκινήστε αλλά και τελειώστε στην ώρα σας, έχετε πάντα agenda, δώστε τη από πριν σε όλους αλλά και επιμείνετε στην agenda, ανακοινώστε στην αρχή τους κανόνες της συνάντησης, ενώ κατά τη λήξη της κανονίστε επόμενες ενέργειες και στείλτε γρήγορα πρακτικά. Παράλληλα και αναφορικά με τα διαδικαστικά θέματα ανάλογα με το αν ο projector είναι data ή overhead προετοιμάστε το υλικό και τα μηχανήματα που θα χρησιμοποιήσετε, να θυμάστε να μην κάθεστε/να μην περνάτε μπροστά από τον προβολέα, αναρωτηθείτε αν υπάρχουν εφεδρικά μέσα ή ανταλλακτικά σε περίπτωση βλάβης, χρησιμοποιήστε μαρκαδόρους πολλών χρωμάτων/μη ανεξίτηλων, έχετε πρόχειρο σπόγγο/χαρτί/υγρό καθαρισμού, μεριμνήστε για την ύπαρξη μπλοκ – στύλο για όλους, αποφασίστε αν το εκπαιδευτικό υλικό θα δίνεται πριν/κατά τη διάρκεια ή μετά την παρουσίαση σας.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Αναφορικά με τον εαυτό σας προσέξτε τα ακόλουθα: ντυθείτε ανάλογα με την περίσταση, ελέγξτε τα νευρά και το άγχος σας, χρησιμοποιήστε αξεσουάρ όπως laser pointer/δείκτης/τηλεκοντρόλ, μην κρύβεστε πίσω από ένα Pontium δίδοντας την εικόνα ενός φοβισμένου/κάποιου που έχει κάτι να κρύψει, να θυμάστε ότι η ανάγνωση του κειμένου των διαφανειών από εσάς απαγορεύεται, μην είστε ούτε ακίνητος αλλά ούτε υπερκινητικός, ο τόνος της φωνής σας να έχει διακυμάνσεις για να «ξυπνάτε» το κοινό, μην κάνετε μονόλογο, μην μιλάτε ούτε ψιθυριστά αλλά και ούτε υπερβολικά δυνατά, δεν πρέπει να είστε μόνιμα καθιστός για να μην δίδετε «κουρασμένη» εικόνα, φροντίστε να υπάρχει δίπλα σας ένα ποτήρι νερό και μία κανάτα, να θυμάστε ότι δεν καπνίζετε/πίνετε/τρώτε/μιλάτε στο κινητό, αν χρειαστεί να λείψετε για λίγο προειδοποιήστε τους συμμετέχοντες, ενώ τέλος επιλέξτε αν θα χρησιμοποιείτε ενικό ή πληθυντικό κατά τη συνομιλία μαζί τους.
ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ: Κατά τον χειρισμό της συζήτησης δείτε τα εξής θέματα: αιφνιδιάστε το ακροατήριο με μία «τραβηγμένη» φράση αποσπώντας τους την προσοχή, ξεκινήστε με ερωτήσεις δημιουργώντας συμμετοχή, κάντε μικρές παύσεις κατά την εισήγηση σας οι οποίες και θα φέρουν ερωτήσεις από τους συμμετέχοντες, πλησιάστε το κοινό για να σπάσετε τον πάγο και να δημιουργήσετε οικειότητα, αποφασίστε και ανακοινώστε από την αρχή το πότε θα δέχεστε ερωτήσεις (αν θα είναι οποτεδήποτε ή ποτέ, κατά τη διάρκεια της ομιλίας/της κάθε ενότητας/στο τέλος), να θυμάστε ότι δεν υπάρχουν «ανόητες» ερωτήσεις από τους συμμετέχοντες/«ανόητες» απαντήσεις στις δικές σας οπότε και να μην τους φέρετε σε δύσκολη θέση, χρησιμοποιήστε εύκολους τρόπους αποφυγής δύσκολων ερωτήσεων λέγοντας «τελειώνοντας την ενότητα θα το δούμε…» ή «θα απαντηθεί αργότερα…», για να ανοίξετε τον διάλογο κάντε ανοικτές ερωτήσεις όπως «τι εννοείτε;», «γιατί μου το λέτε αυτό;», «εσείς τι πιστεύετε;» ή «ποια η γνώμη σας για…;».
ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ: Χειριστείτε «δύσκολες» περιπτώσεις όπως: τον αντιδραστικό (όπου μόλις εκφέρει γνώμη συμβατή με όσα επιθυμείτε, τον επιβραβεύετε, μετατρέποντας τον στον καλύτερο υποστηρικτή σας), τον αδιάφορο (θέτοντας του ερωτήσεις), τον μονοπωλώντα τον χρόνο (χρησιμοποιώντας τη φράση «όχι όλο οι ίδιοι» όταν ζητά το λόγο), τον αλαζόνα (ευχαριστώντας τον για τη συνεισφορά του στην έκβαση της συζήτησης), την κατά μέτωπο επίθεση (ακούγοντας χωρίς αντίδραση και κλείνοντας με τη φράση «η κάθε γνώμη είναι σεβαστή»), τον σιωπηλό (πιάνοντας του κουβέντα στο διάλλειμα), το χαζολόγημα ή τα χαχανητά (χρησιμοποιώντας αυστηρό ύφος), τα πηγαδάκια (μπαίνοντας ανάμεσα στους ομιλούντες και διακόπτοντας την οπτική επαφή), τον καυγά μεταξύ των συμμετεχόντων (λέγοντας ξανά τη φράση «η κάθε γνώμη είναι σεβαστή»), αλλά και τον ύπνο (ναι ακόμα και αυτό μπορεί να σας τύχει) παραπέμποντας τον εν λόγω συνάδελφο (κατ ιδίαν) να βγει λίγο εκτός αίθουσας για να ξεκουραστεί.
ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ: Για να εμπλουτίσετε την εισήγηση σας να διαθέτετε και να χρησιμοποιείτε -σε συνδυασμό- αρκετές τεχνικές όπως: παιχνίδια, role playings, case studies, ανέκδοτα, ιστορίες, ασκήσεις, extra εκπαιδευτικό υλικό μπαλαντέρ, ενώ όσον αφορά τα διαλλείματα αποφασίστε αν θα είναι πολλά ή λίγα, μικρά ή μεγάλα, αλλά και το πότε θα γίνονται.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΑ: αναζητήστε μια «φιλική» φυσιογνωμία για να σας «στηρίζει» κατά την ομιλία σας όταν έρχεστε σε δύσκολη θέση, χρησιμοποιήστε την «τεχνική του φάρου» κοιτάζοντας περιμετρικά και στρέφοντας το κεφάλι σας αριστερά-δεξιά για να δίδετε σημασία σε όλη την αίθουσα, μην απολογείστε για την σχετικά ελλειπή προετοιμασία ή τις σχετικά περιορισμένες γνώσεις σας καθώς έτσι υποβιβάζετε το κύρος σας, μείνετε μακριά από τις σημειώσεις σας για να μην δίδετε την εικόνα ότι «δεν το μάθατε καλά το μάθημα σας», βρείτε γρήγορα το ποιοι θα σας βοηθήσουν, αλλά και ποιοι/ποια θα είναι τα πιθανά προβλήματα, σκεφτείτε πόσο χρόνο θα χρειαστείτε συνολικά με τις απορίες των συμμετεχόντων και τη συζήτηση ώστε να μην βγείτε εκτός χρόνου, έχετε έτοιμα θέματα μπαλαντέρ αν τελειώσετε νωρίτερα, αν δεν προλαβαίνετε εστιάστε μόνο στα πιο σημαντικά θέματα και περιορίστε τη συζήτηση, δημιουργήστε ομάδες συζήτησης (ζητήστε μας και ανατρέξτε στα άρθρα μας «τα 6 καπέλα της σκέψης» του Σεπτεμβρίου 2006 και «brainstorming» του Δεκεμβρίου 2006), αναρωτηθείτε αν εμπνέετε εμπιστοσύνη και αν τραβάτε την προσοχή και δουλέψτε αναπτύσσοντας τις σχετικές ικανότητες, ενώ τέλος αν «τα χάσετε» κάντε ότι και οι κορυφαίοι εκπαιδευτές, επαναλάβετε τα κύρια σημεία των όσων έχετε ήδη πει!
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: αν προς το τέλος οι συμμετέχοντες «κοιμούνται», τελειώστε νωρίτερα από το προβλεπόμενο, μεριμνήστε για ένα ευχάριστο κλείσιμο συγχαίροντας και ευχαριστώντας τους, ζητήστε την προφορική και γραπτή αξιολόγηση τους εξηγώντας τους ότι με τα όσα επισημάνουν θα σας βοηθήσουν να βελτιωθείτε στο μέλλον, μην αμελήσετε να δώσετε τα στοιχεία επικοινωνίας σας (e-mail, τηλέφωνο, fax) για διατήρηση επαφής, θυμηθείτε την αποστολή πρακτικών, μεριμνήστε για τα θέματα τυχούσας επόμενης συνάντησης (θεματολογία, ενέργειες που απαιτούνται, ποιος θα είναι υπεύθυνος και για ποιο πράγμα;) αλλά και για τυχόν follow up.
Καλή σας επιτυχία!
Για οποιαδήποτε απορία ή ανάγκη διευκρίνησης, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον Κώστα Στάμκο στην διεύθυνση: stamkosk@in.gr