ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΚΟΣ
“ΘΕΩΡΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΥΛ ΗΓΕΣΙΑΣ”
Αγαπητοί φίλοι, με το σημερινό μας άρθρο συνεχίζουμε την αναφορά μας στην ηγεσία, παραθέτοντας γνωστές θεωρίες και στυλ ηγεσίας, προσαρμοσμένα ανάλογα με τους διαφορετικούς ανθρώπους της ομάδας μας, ή τις καταστάσεις στις οποίες βρισκόμαστε.
Το άρθρο μας αποτελεί συνέχεια της σειράς άρθρων με τίτλο «Ηγεσία στην Πράξη» και «Situational Leadership».
Ας γνωρίσουμε πρώτα μια από τις πιο γνωστές θεωρίες ηγεσίας, την θεωρία Χ-Υ του Douglas Mc Gregor και στη συνέχεια ας αναφερθούμε στα 6 στυλ ηγεσίας, όπως αυτά παρουσιάστηκαν από τους Daniel Goleman (τον guru της συναισθηματικής νοημοσύνης) και τον κορυφαίο στο management Richard Boyatzis, το 2002.
A. Θα ξεκινήσουμε βλέποντας την θεωρία Χ-Υ:
ΘΕΩΡΙΑ Χ
• ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ: Οι βασικές υποθέσεις της συγκεκριμένης θεωρίας είναι ότι οι άνθρωποι απεχθάνονται την εργασία και θα κάνουν ότι μπορούν για να την αποφύγουν. Για να δουλέψουν σκληρά, χρειάζονται συνεχή έλεγχο και απειλές. Ο μέσος όρος των υπαλλήλων χρειάζεται καθοδήγηση. Οι άνθρωποι δεν θέλουν ευθύνες, δεν έχουν στόχους και θέλουν σιγουριά στην εργασία.
• ΕΦΑΡΜΟΓΗ: Η εν λόγω θεωρεία κάποιες φορές βρίσκει εφαρμογή σε μαζική-αυτοματοποιημένη παραγωγή, εργάτες παραγωγής ή καταστήματα ορόφου.
• ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΣΕ: Επίτευξη αποδοτικότητας σε εργασίες μεγάλης κλίμακας.
• ΣΤΥΛ ΗΓΕΣΙΑΣ: Αυταρχικό. Hard management.
ΘΕΩΡΙΑ Υ
• ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ: Οι βασικές υποθέσεις της συγκεκριμένης θεωρίας είναι ότι οι άνθρωποι βλέπουν τη δουλειά ως κάτι φυσικό, όπως η διασκέδαση ή η ξεκούραση. Δαπανούν την ίδια φυσική και διανοητική προσπάθεια στην εργασία όπως και στην προσωπική τους ζωή. Μπορούν να είναι αυτοπαρακινουμενοι και να κατευθύνουν την προσπάθεια τους προς τους στόχους της επιχείρησης. Η ικανοποίηση στην εργασία τους είναι βασικός παράγοντας απόδοσης. Οι άνθρωποι μαθαίνουν να αναλαμβάνουν ευθύνες και με τις κατάλληλες συνθήκες να τις αποζητούν. Είναι δημιουργικοί.
• ΕΦΑΡΜΟΓΗ: Η εν λόγω θεωρία βρίσκει εφαρμογή σε managers, σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και σε συνειδητοποιημένους επαγγελματίες.
• ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΣΕ: Συμμετοχική διοίκηση. Επίλυση προβλημάτων.
• ΣΤΥΛ ΗΓΕΣΙΑΣ: Συμμετοχικό. Soft management.
Όπως φαντάζεστε, και οι δύο θεωρίες είναι σωστές! Όλα λοιπόν εξαρτώνται από εσάς: εάν πιστέψετε στην πρώτη, τότε -από αντίδραση- οι άνθρωποι σας θα κάνουν το παν για να σας δικαιώσουν, ενώ αν ασπαστείτε τη δεύτερη, θα δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό για να σας επιβραβεύσουν…
B. Θα συνεχίσουμε παραθέτοντας τα 6 στυλ ηγεσίας:
ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ
• ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΓΕΤΗ: Εμπνέει τους υφισταμένους του. Πιστεύει στο όραμα του και το προωθεί με κάθε δύναμη. Εξηγεί πως -και γιατί- η προσπάθεια των ατόμων συνεισφέρει στο κοινό «όνειρο».
• ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ: Παρακινεί τα άτομα προς το «κοινό» όραμα.
• ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΛΙΜΑ: +++ (ιδιαιτέρως θετική)
• ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ: Όταν χρειάζεται ένα νέο όραμα, ή μια καθαρή διεύθυνση, ή μια δραστική αλλαγή.
COACH
• ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΓΕΤΗ: Ακούει τους υφισταμένους του. Βοήθα τους ανθρώπους να εντοπίσουν τις δυνάμεις και τις αδυναμίες τους. Λειτουργεί ως σύμβουλος. Ενθαρρύνει την προσπάθεια. Αναθέτει καθήκοντα και αναπτύσσει ανθρώπους.
• ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ: Συνδέει αυτό που θέλει το άτομο με το στόχο της επιχείρησης.
• ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΛΙΜΑ: ++ (αρκετά θετική)
• ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ: Επιτυγχάνει ανταγωνιστικότητα και αυξάνει την απόδοση, χτίζοντας μακροπρόθεσμες ικανότητες.
AFFILIATIVE
• ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΓΕΤΗ: Προωθεί την αρμονία μεταξύ των μελών της ομάδας. Είναι φιλικός με όλους. Προωθεί την ανάπτυξη του ηθικού. Λύνει διαμάχες αν και όταν αυτές προκύψουν.
• ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ: Δημιουργεί αρμονία, συνδέοντας τους ανθρώπους μεταξύ τους.
• ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΛΙΜΑ: + (θετική)
• ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ: Παρακινεί σε αγχώδεις περιόδους. Χρήσιμο για τη σύσφιξη των σχέσεων.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ
• ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΓΕΤΗ: Άριστος ακροατής. Ομαδικός παίκτης. Συνεργάζεται με τους υφισταμένους του. Επηρεάζει αντιλήψεις.
• ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ: Εκτιμά τη συνεισφορά των ατόμων και παίρνει δέσμευση μέσω της συμμετοχής τους.
• ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΛΙΜΑ: + (θετική)
• ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ: Δημιουργεί υποστηρικτικά τμήματα. Παίρνει χρήσιμη ανατροφοδότηση από τους υπάλληλους.
PACESETTING
• ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΓΕΤΗ: Έχει ισχυρή θέληση για επιτεύγματα. Διαθέτει υψηλά προσωπικά standards. Είναι αυτοπαρακινούμενος. Είναι ανυπόμονος. Έχει μικρές ικανότητες συνεργασίας. Numbers-driven.
• ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ: Φέρνει εις περάς προκλητικούς και συναρπαστικούς στόχους.
• ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΛΙΜΑ: — (ιδιαίτερα αρνητική όταν χρησιμοποιείται έντονα)
• ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ: Όταν χρειάζεται η επίτευξη στόχων υψηλής ποιότητας από μια ικανή ομάδα. Κατάλληλο για πωλήσεις.
COMMANDING
• ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΓΕΤΗ: Δίνει διαταγές. Απειλεί. Σφιχτός έλεγχος. Καταστρέφει το κλίμα. Διώχνει τα ταλέντα.
• ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ: Μειώνει το φόβο με ξεκάθαρες κατευθύνσεις σε καιρούς ανάγκης.
• ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΛΙΜΑ: — (ιδιαίτερα αρνητική)
• ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ: Σε περιόδους κρίσης. Σε προβληματικούς υπάλληλους. Σε περιόδους επείγουσας αλλαγής πορείας. Παραδοσιακά στρατιωτικό.
Καλή σας επιτυχία!
Για οποιαδήποτε απορία ή ανάγκη διευκρίνησης, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον Κώστα Στάμκο στην διεύθυνση: k.stamkos@cityu.gr